Deze week: een van de leeeepste trucjes uit de hoge hoed van de voedselindustrie.
Light Pindakaas. Bij Albert Heijn deze week in de Bonusaanbieding!
Ja ja, Albert Heijn let op de kleintjes. Vele kleintjes maken 1 grote.
Appie is linke Loetje, en de klanten zijn gekke Henkie.
IJsbrand Velzeboer laat in dit onderzoeksblog niets heel van deze z.g. ‘light’ pindakaas.
Die bevat minder pinda’s, meer onbestemd plantenvet, en vooral veel extra suiker.
Wie gezond wil eten en/of afslanken, wordt vaker geflest met het woordje ‘light’
maar bij pindakaas is de valse voedingsindustrie in topvorm.
Pinda’s vormen op zich heel goed en lekker voedsel, dat veel eiwit bevat en gezonde olie
waarvan 17 % verzadigde vetzuren, ruim 45 % enkelvoudig onverzadigde vetzuren en
ruim 30 % meervoudig onverzadigd vetzuren.
Pinda’s worden in ‘light’ pindakaas dus deels vervangen door onbekend plantenvet en deels door allerlei soorten suiker! Lekker afslanken maar niet heus. Ook zo fijn voor diabetici.
Toen ik actuele pindakaasetiketten vergeleek met de cijfers van Velzeboer (2008),
bleek dat Albert Heijn en Calvé in vier jaar tijd hun percentage pinda’s zelfs nóg verder hebben weten te verminderen, en de toegevoegde suikers en vetten te verhogen!
In de light pindakaas van Calvé zat in 2008 nog 84 % pinda’s,
anno 2012 is dat maar 77 %, en zijn gewone pindakaas zakte van 93 % pinda’s naar 85 %.
De light pindakaas van Albert Heijn was al niks met 77% pinda’s in 2008,
anno 2012 hebben ze dat verder weten te reduceren tot 70 %.
Waaróm wil de voedselindustrie het percentage pinda’s verminderen?
Om de pindakaas op te kunnen vullen met goedkoper, minderwaardig vet.
Alles draait daar altijd om geld.
Maar de valse voedselfabrikanten huren even gewiekste reclameschrijvers in,
die ons met zoet gekweelde woordjes willen laten geloven dat die toevoegingen juist heel erg nodig zijn om de smeerbaarheid, smaak en gladheid te verbeteren.
Dit blog (uit 2009) is trouwens erg grappig: over dat gelieg van ‘verbeterde receptuur’ waar de industrie zo van houdt als een product verslechterd is en duurder gemaakt.
De wet zit zo in elkaar dat ons niet eens verteld hoeft te worden wèlk soort olie of vet
de pindakaas opvult, de voedselindustrie dient alleen te vermelden dat het plantaardig is.
We mogen ook niet weten wat voor type vet het is: verzadigd, onverzadigd of transvet.
Dat laatste weet je wel als er ‘gehard vet’ op het etiket staat, zoals bij Albert Heijn,
die klaarblijkelijk transvet in al zijn pindakaas gooit (behalve misschien in de bio-variant).
Die oneigenlijke oliën en vetten in pindakaas kunnen palm, mais, soja zijn, wat dan ook,
als het maar plantaardig is. Met bulkcontainerschepen komt de vettigheid het land in.
Afhankelijk van de prijsschommelingen op de wereldmarkt, en de soort olie of vet
die toevallig aangeboden wordt, kiest de fabrikant per definitie het goedkoopste.
In pinda’s zit normaal per 100 gram zo rond de 52 gram vet, 28 gram eiwit, en 12 gram koolhydraten (wat heel licht varieert per soort, land, oogst).
Lees en huiver hoe Calvé, Albert Heijn en andere industriëlen ons belazeren.
Allereerst omdat ze een beetje liegen dat hun light pindakaas ’30 % vet minder vet’ bevat
(30 % van 52 gram is 15,6 gram, dus het vetpercentage zou 36,4 % moeten zijn).
En omdat ze daar vele percentages extra koolhydraten (voor het merendeel uit suikers)
voor in de plaats geven waarover ze in hun sluwe reclames zwijgen.
Net zoals ze over de eiwitten zwijgen, die met bijna een derde verminderen.
Albert Heijn Light bevat 70 % pinda’s, gedroogde glucosestroop, gedeeltelijk geharde plantaardige olie en vet, zout, en per 100 gram: 38 g. vet, 19 g. eiwit en 35 g. koolhydraten.
Calvé Light bevat 77 % pinda’s, maltodextrine, plantaardige olie, plantaardig vet, zout, en per 100 gram: 40 g. vet, 19 g. eiwit en 29 g. koolhydraten.
In de light pindakaas van Markant en 1 de Beste zit precies hetzelfde:
ze bevatten 70 % pinda’s, gedroogde glucosestroop, plantaardige olie, plantaardig vet, zout, en per 100 gram: 37,9 g. vet, 18,7 g. eiwit, 34,6 g. koolhydraten.
Alleen ronkt ‘1 de Beste’ op het potje: “Gefeliciteerd, u heeft DE BESTE keus gemaakt, want goede kwaliteit hoeft niet duur te zijn. Dit product bewijst het” (maar die pindakaas is net zo duur als de identieke van Markant).
Maltodextrine en gedroogde glucosestroop (en de dextrose en glucose/fructosestroop
in de pindakaas verderop) zijn gewoon soorten SUIKER. Een andere naam geven is namelijk een bekend instinkertje van de bedriegelijke voedselindustrie: want als de brave consument ‘suiker’ leest, dan zou hij het product wel eens niet willen kopen.
Op de website van Albert Heijn zijn de ingrediënten van Light Pindakaas niet te vinden.
Nog geheimzinniger: op internet zijn de ingrediënten óók niet te vinden, behalve die uit de onderzoekjes uit 2008 of 2009. Maar wat wel te vinden is… is dat de prijs almaar hoger wordt, sluipend, met stiekem af en toe een paar centjes (van die ‘kleintjes’).
Light Pindakaas wordt dus een steeds slechter maar steeds winstgevender product:
steeds meer goedkope suikers, olie, vet erbij + steeds hogere prijs.
In de AH-winkel zijn de ingrediënten natuurlijk wel -want wettelijk verplicht- te lezen.
Maar ze gaan gepaard met bedrieglijke aanprijzingen -in veel grotere letters- zoals:
“Heerlijk zacht en smeuïg, rijk aan vitamine E” (dat laatste zijn pinda’s sowieso).
Maar nu het goede nieuws!
Er zijn nog wel soorten pindakaas die uit 100 % gemalen geroosterde, zelfs biologische pinda’s bestaan:
Biorganic bevat per 100 gram 46,9 gram vet, 28 gram eiwit en 9,7 gram koolhydraten.
Dat zijn kennelijk ander soort pinda’s dan die van:
Horizon die per 100 gram 51 gram vet, 28 gram eiwit en 13 gram koolhydraten bevat (ook de varianten met zout en ‘crunchy’).
Jori zowel als Monki bevatten evenveel grammen vet, eiwit en koolhydraten,
maar komen alleen voor met zeezout (ook de ‘crunchy’ van Monki).
Terrasana bevat per 100 gram: 52 gram vet, 29 gram eiwit, 13 gram koolhydraten
(ook de varianten met zout en ‘crunchy’ )
Andere merken zogenoemde bio of eko pindakaas
bevatten minder pinda’s, en meer toegevoegingen:
Bio+: 77,3 % pinda’s, plantaardig vet, rietsuiker, zeezout,
per 100 gram: 54 g. vet, 26 g. eiwit, 12 g. koolhydraten.
Krekeltje: 94 % pinda’s, plantaardig ongehard vet, zeezout,
per 100 gram: 54 g. vet, 26 g. eiwit, 12 g. koolhydraten.
Fair Trade Original: 95% pinda’s, plantaardige olie, plantaardig vet, zout (Fairtrade/Max Havelaar gecertificeerde ingrediënten),
per 100 gram: 55 g. vet, 27 g. eiwit, 11 g. koolhydraten.
Albert Heijn: 77 % pinda’s, plantaardig vet, rietsuiker, zeezout,
per 100 gram: 55 g. vet, 21 g. eiwit, 16 g. koolhydraten.
De komische tekstschrijvers van AH ronken bij deze slechtste onder de bio-pindakazen:
“Puur en eerlijk, met stukjes noot” en “met extra zorg voor mens, dier, natuur of milieu”.
Dat ‘of’ is vanzelfsprekend een extra lepigheidje.
Nu nog wat gewone (niet-biologische) pindakaas
Albert Heijn: 76 % pinda’s, gedeeltelijk geharde plantaardige olie en vet,
dextrose, zout. Per 100 gram: 56 g. vet, 20 g. eiwit, 16 g. koolhydraten.
Albert Heijn Euroshopper: 55 % pinda’s, gedeeltelijk geharde plantaardige olie en vet (zonnebloemole/palm), dextrose, zout.
Per 100 gram: 60 g. vet, 15 g. eiwit, 18 g. koolhydraten.
Calvé: 85 % pinda’s, plantaardige olie, plantaardig vet, zout.
Per 100 gram: 58 g. vet, 20 g. eiwit, 9 g. koolhydraten.
Helaes: 85 % pinda’s, zonnebloemolie, gehard plantaardig vet, zout.
Per 100 gram: 55,8 g. vet, 22,3 g. eiwit, 12,1 g. koolhydraten.
Hema Peanutbutter: 72 % pinda’s, zonnebloemolieolie, dextrose, gehard plantaardig vet, zout. Per 100 gram: 57,7 g. vet, 18,9 g. eiwit, 14,5 g. koolhydraten.
1 de Beste: 82 % pinda’s, plantaardige olie, dextrose, gehard plantaardig vet, zout.
Per 100 gram: 55 g. vet, 21,7 g. eiwit, 13,5 g. koolhydraten.
Markant: 80 % pinda’s, plantaardige olie, dextrose, gehard plantaardig vet, zout. Per 100 gram: 56,1 g. vet, 21 g. eiwit, 13,4 g. koolhydraten.
Panda: 88 % pinda’s, pindaolie, dextrose, zonnebloemolie, gehard palmvet, zout.
Per 100 gram: 53 g. vet, 21 g. eiwit, 16 g. koolhydraten.
Quino: 90 % pinda’s, plantaardige olie, plantaardig vet, suiker, zout.
Per 100 gram: 53 g. vet, 28 g. eiwit, 11 g. koolhydraten.
Vita d’Or, update februari 2013: toen ik dit blog schreef was het 93 % pinda’s, inmiddels is dat verlaagd tot 85 % pinda’s, plantaardige olie, plantaardig vet, zout.
Per 100 gram: 59 g. vet, 26 g. eiwit, 11 g. koolhydraten.
Creamy Pindakaas
Albert Heijn: 78 % pinda’s, gedeeltelijk geharde plantaardige olie en vet,
dextrose, zout. Per 100 gram: 55 g. vet, 21 g. eiwit, 15 g. koolhydraten.
Calvé: 74 % pinda’s, plantaardige olie, dextrose, plantaardig vet, zout.
Per 100 gram: 58 g. vet, 18 g. eiwit, 14 g. koolhydraten.
Jack Klijn ‘Peanut Butter volgens original American recipe’:
65 % pinda’s, plantaardige olie, dextrose, gehard plantaardig vet, zout.
Per 100 gram: 58 g. vet, 17 g. eiwit, 17 g. koolhydraten.
Pindakaas met stukjes pinda
Calvé: 81 % pinda’s, plantaardige olie, dextrose, plantaardig vet, zout.
Per 100 gram: 55 g. vet, 19 g. eiwit, 13 g. koolhydraten.
Helaes: 79 % pinda’s, zonnebloemolie 9 %, dextrose, gehard palmvet, zout.
Per 100 gram: 55,8 g. vet, 22,3 g. eiwit, 12,1 g. koolhydraten.
Markant: 82 % pinda’s, plantaardige olie, dextrose, gehard plantaardig vet, zout.
Per 100 gram: 55,2 g. vet, 21,7 g. eiwit, 13,5 g. koolhydraten.
Vita d’Or: 88 % pinda’s, plantaardige olie, dextrose, plantaardig vet, zout.
Per 100 gram: 55 g. vet, 24 g. eiwit, 16 g. koolhydraten.
Albert Heijn in de bocht
Hazelnootpindakaas: “Het leven is genieten. Romige zachtzoete pindakaas met gekarameliseerde stukjes hazelnoot, unieke smaaksensatie voor op de boterham”,
bevat 67 % pinda’s, zonnebloemolie, 12 % gekarameliseerde hazelnootstukjes (hazelnoten, suiker, glucose/fructosestroop, zonnebloemolie, Arabische gom), dextrose, gehard plantaardig vet, zout. Per 100 gram: 54 g. vet, 19 g. eiwit, 20 g. koolhydraten.
Pindakaas met honing en krokante pinda: bevat 65 % pinda’s, zonnebloemolie, dextrose, suiker, gehard plantaardig vet, zout, glucosestroop, honing.
Per 100 gram: 54 g. vet, 17 g. eiwit, 20 g. koolhydraten.
Het meest valse aan dit product is de kreet “met honing” op het etiket.
Ingrediënten moeten op volgorde van hoeveelheid vermeld worden. Honing staat er als laatste, zelfs na het zout. De zoete smaak komt dus van de drie eerder genoemde suikers. De firma List en Bedrog speelt duur of er honing in zit, maar slijt stiekem goedkope suiker.
Voor meer merken pindakaas met cijfertjes, zie de Calorielijst,
al weet ik niet of die cijfers actueel zijn (de mijne heb ik net van de potten overgeschreven).
Over smaak gaat dit blog verder niet, en ook niet over prijs.
Voor kleine voorbeeldsmaaktestjes kun je eventueel hier kijken, en hier,
maar mij zeggen die niets. Ik heb m’n eigen smaak, en die is Horizon 100 % pinda’s.
En mocht die in de buurt van de bodem minder smeuïg worden, dan gooi ik er een lepeltje arachideolie bij, oftewel pure pindaolie. Bij AH voor slechts 2,09 € de liter (geeft je een vermoeden van hoe goedkoop het bulkvet moet zijn waarmee ze hun pindakaas opvullen).
Er was eens... 
Wat een informatie.
Ik wil het gewoon niet weten als ik weer die pot Calvé openruk voor een dope..
Ah, je bent weer lekker bezig geweest. Zeer smeuïg verhaal! Waar pinda zit, kan niks anders zitten ;-). Vroeger, in mijn jeugd, zeg 45 jaar geleden, viel pindakaas uit elkaar als het een tijdje stond en moest je het omroeren. Dat het dat niet meer doet, heb ik altijd al verdacht gevonden. Ik eet niet meer veel pindakaas voor ontbijt, meer stroop en jam (het moet glijden).
Ha, dankjewel voor wederom een flinke dosis wakkerheid. Als vermoeide moeder kan ik zomaar heel bevattelijk zijn voor jubelende leuzen op verpakkingen, heb ik gemerkt. Dan staat er thuis ineens een pot of pak van het een of ander vol suiker waar het kind heel blij mee is. Zo snel als men went aan fake met vet en zoet. Zoet zoeter zoetst. De boterham met Jori vond ik terug tussen de legostukjes.
ben gek op pindakaas
Ik eet weleens pindakaas. Niet echt graag, maar meer omdat ik vind dat je niet jaar in jaar uit elke dag hazelnootpasta mag eten. Het is vast slecht.
Goedkope hazelnootpasta is trouwens niet te vreten. Alleen wanneer het recept een imitatie is van Penotti, is het lekker. ( die bevat 13 % hazelnoten )
…wie is er niet groot mee geworden…
Ik eet het al jaren niet meer. Wel leuk om te zien dat Markant (Vomar) en 1edeBeste (Deka) precies hetzelfde inkopen als AH. Alleen heeft AH de getallen afgerond. Waarschijnlijk passen de dekseltjes op elkaars potten en is ook de hoeveelheid gelijk. Het enige verschil is de wikkel. Met eigenmerk frisdrank is het niet anders, behalve dat AH 20% duurder is dan beide andere.
Vroeger vond ik PCD lekker en Calvé vies. Dat was me te smeuig.
Alleen al van de lucht van pindakaas wordt ik misselijk
nu zeker door het gemarchandeer !!!
Het verhaal klopt. Nieuwe pindakaas van Calvé bevat maar 83 % pinda’s, terwijl een oud potje van een eigen winkelmerk ( Perfect ) van 1 of 2 jaar geleden 93 % meldt op het etiket.
Maar als je 100 % noten wil, betaal je vaak niet 10 of 20 % meer, maar gewoon de dubbele prijs.
Gelukkig hou ik niet van pindakaas.
De andere boodschap; lees het etiket en wees kritisch over wat je eet neem ik mee. Ik lees graag etiketten en laat me zelden verleiden tot het kopen dan dit soort producten. Sowieso als je op de smaak let is de pindakaas van de natuurvoedingswinkel oneindig veel lekkerder.
Hoe zou het zijn als Calvé net zoveel aandacht had voor de kwaliteit van hun pindakaas als ze besteden aan hun reclame filmpjes voor pindakaas?
Theo,
je hoeft het ook niet te weten, je kunt Calvé gewoon helemaal opeten. Het is eetbaar, en niet giftig. Je eet alleen iets anders dan je denkt als je alleen naar de reclame kijkt. Maar dat is helemaal niet erg, dat mag van de wet, en het gros van de mensen doet dat.
Blewbird,
ja, echt lekker bezig, ik hou van pindakaas.
Eet het haast elke dag, dus dan wil ik het weten ook.
Vroeger was pindakaas een bijproduct van pindaolie, vandaar dat het vaak zo droog was. Toen het populairder werd, ging men gewoon de hele pinda ervoor gebruiken, en wenden mensen eraan dat pindakaas smeuïger was geworden. Alleen moest je het regelmatig omroeren omdat olie de neiging heeft om boven te komen drijven.
Maar de mensen zijn lui, en kregen een hekel aan de wat hardere pindakaas onderin. En daar sprongen de lepe Calvé’s etc. op in. Hun leus is “smeuïg tot op de bodem!” (staat op elke pot).
Maar als je eerlijk pinda-pindakaas eet, en je wilt smeuïg aan het eind, dan roer je er zelf een lepeltje goede olie doorheen. Pinda, of noten, of zonnebloem. Lekker glijden!
Voor mij geen stroop en jam, ik hou niet van suiker.
Ik zeg altijd maar: ben van mezelf zoet genoeg 🙂
Olijfje,
dank je terug. Ja, ik hou van vroeg opstaan. Maar een vermoeide moeder ben ik ook geweest. Nu ben ik dan een oplettende oma, en ik heb er gewoon geen zin in dat die misselijk makende voedselindustrie mijn kleinkinderen volplempt en vetmest met suiker, transvet, en ander troep waar ik niet om gevraagd heb. En die ze verzwijgen, terwijl ze intussen mijn kinderen en kleinkinderen wel mogen betoveren met de meest valse reclame.
Onze kinderen mogen elke dag wel een paar koekjes of snoepjes, maar ze worden ook enorm blij van een appeltje of een paar fris geschrapte rauwe worteltjes. Dan moet je de zoete troep wel onbereikbaar opbergen, voor speciale momenten.
Laatst kwam er een jongetje bij ons spelen, en toen zette ik een leuk vaasje met worteltjes tussen de autootjes. Mijn kleinzoons vielen aan, en het jongetje vroeg: “Wat zijn dat?” Ik zei: “Lekkere worteltjes, proef maar”. Hij proefde, en begon ze achter elkaar naar binnen te kauwen. Toen zijn moeder hem kwam halen, vroeg hij: “Mam, krijgen wij thuis ook eens worteltjes?”
Verder ben ik ook een beetje streng (maar tegen jou wil ik het niet zijn, maar toch…): tussendoortjes mogen overal, maar echt eten doen we aan tafel, niet door het hele huis heen. Dus vinden we nooit boterhammetjes tussen de legostukjes.
P.S. Olijvenpasta is ook heel lekker! 😉
Hennie,
goed zo. En nu weet je zo’n beetje wat je eet!
Knutselsmurf,
hazelnootpasta is ook zo’n product dat bol staat van list en bedrog.
Ik ben al ingrediënten aan het noteren. Het is nog vreselijker dan pindakaas.
In goedkope hazelnootpasta zit net zoveel rotzooi als in Penotti.
En wat is lekker?
Lekker wordt tegenwoordig door de voedselindustrie bepaald, die de smaak van het volk heel subtiel en langzaam maar zeker volkomen versuikerd heeft. Als jij van Penotti houdt, ben je een trouw volger geweest.
Die 13 % hazelnoten vertrouw ik niet. Maar ik ben geen Keuringsdienst van Waarde met een laboratorium, maar het zou me niet verbazen als het percentage niet klopt, en dat er substituten in zitten die ook hazelnoot genoemd mogen worden.
Wantrouwig? Mijn ervaring is dat het altijd veel erger is dan ik me had durven voorstellen.
Goodknight,
zo is het. Het is heel goed (kinder)voedsel, zeker ook voor wie geen dierlijke eiwitten zou willen eten. Maar kinderen worden nu gedwongen groot te worden op willekeurige ongezondere vetten, die de voedselindustrie hen slinks in de maag splitst, en die de basis leggen voor aderverkalking, obesitas en andere welvaartsziekten.
Ximaar,
gelukkig is het in onze welvaartsmaatschappij voor elk wat wils wat voedsel betreft!
Je hebt zeker gelijk als je zegt dat veel van die bedrijven bij dezelfde fabrieken inkopen. Die aantekeningen heb niet meegenomen in dit blog, maar het is komisch om te zien dat AH voor zijn Euroshopper (met de allerminste pinda’s in de kaas) net als de veel betere Panda inkopen bij Brouwer Noten/Zuidvruchten B.V. die de pindakaas maakt. Kennelijk in opdracht van de lepe Appie produceert dat bedrijf die inferieure transvet-Euroshopper, maar voor Panda een betere soort.
Dat van die eigen merken tegenover A-merken is inderdaad allang bekend, en heel goed onderzocht. Gelukkig is er de Consumentenbond, en vooral de Keuringsdienst van Waarde. De voedselindustrie kan niet genoeg op de hielen gezeten worden. Het probleem is: als ze op list en bedrog betrapt zijn, en teruggefloten worden, verzinnen ze iets nieuws, nog geniepiger bedrog. Het is gruwelijk dat hele volksstammen voor hun dagelijkse eten aan die fabrikanten zijn uitgeleverd.
Simon Korving,
zo heeft iedereen luchten waar-ie misselijk van wordt.
Ik heb het bij de Döner, daar kan ik alleen met een boog omheen lopen.
Maar wees gerust: jij wordt ook grotelijks belazerd door de voedselindustrie.
Lees de etiketten in de supermarkt maar eens van de potjes die je wèl lust.
Hoewel je in een dorp in Frankrijk natuurlijk meer gelegenheid hebt (dan een stadsmens hier) om rechtstreeks te kopen bij (echte) mensen die zelf produceren, zodat je mee kunt kijken in de pan, toch?
Knutselsmurf,
wat dat percentage pinda’s betreft, dat zakt duidelijk steeds verder.
Ik ben benieuwd waar het eindigt. Wie weet bij 0 procent.
In de sluwe voedselindustrie is alles mogelijk.
Ja, je betaalt het dubbele, maar…
het is 100 % wat je verwacht, en nog biologisch ook.
Een potje kost bijna net zoveel als een liter benzine.
En kijk eens hoeveel files er staan.
Zelf fiets ik liever, en eet eerlijk en heeeel lekker.
Catharina,
je hoeft inderdaad niet van pindakaas te houden om toch met recht de voedselindustrie te wantrouwen.
En wat smaak betreft: niet alleen pindakaas in de natuurvoedingswinkel is veel lekkerder. Ook jam, sap, kaas, noem maar op. Mensen klagen dat het daar duurder is. Maar je moet keuzes maken als je geen miljonair bent.
Ik bezit liever geen auto, en ik rook en zuip niet. Dus kan ik best eten kopen dat hier en daar een paar dubbeltjes of een euro duurder is, en zonder meer vaak beter (niet altijd, ook daar kritisch zijn, ook daar loeren leugenaars).
Hiermee sla je de spijker op de kop: als Calvé net zoveel aandacht had voor de kwaliteit van z’n pindakaas alsie besteedt aan zijn reclamefilmpjes (en vergeet het sponsorgeld niet), dan zou Calvé-pindakaas superieur worden, en zou mond-aan-mondreclame het werk kunnen doen.
Tjonge, wat een informatie en wat een werk dat allemaal uit te zoeken.
Nu een kast vol met potten pindakaas, die je allemaal moet gaan opeten voor de houdbaarheidsdatum is verstreken? 😉
Nee Aad,
dan heb je mijn stukkie niet gelezen 😉
Ik koop die potten niet, bejje gek: ik schrijf de info op de etiketten in de winkels over. Er kwam wel een keer een bedrijfsleider naar me toe die vroeg wat ik deed. Maar ja, ook dat is legaal. Net als de bedriegerij van de voedsel industrie.
Ik eet alleen maar lekkere Horizon-pindakaas: 100 % pinda’s.
Meid, wat een verhaal. Ik ben ergens halverweg de draad kwijtgeraakt maar respect voor de inspanning die je hebt gedaan voor dit blog! Petje af! 🙂
Nanda,
dank je, maar het was makkelijk: gewoon eigenbelang.
En vooral in het belang van m’n kleinkinderen.
Hopelijk heeft ook een ander er wat aan.
Wantrouw per definitie de voedselindustrie en z’n vrolijke maar o zo valse reclames.
Ik vrees de dag dat het niet meer verplicht is om op een verpakking te vermelden dat er ergens dierlijk vet in zit. Ik heb gisteren geleerd dat “dierlijk vet” is sommige gevallen “gemalen meelwormen” betekent. Het is ook wel logisch, lekker goedkoop, geen gezeur met dierenactivisten. En wij maar denken dat het roomboter is.
Dank u voor de waarschuwing 🙂
Ik heb geprobeerd het allemaal door te lezen, Wat een werk. Vraag me echter een ding af; kunnen ze nu nog wel doorgaan met hun “schaats” en “zwem” reclames. Ach met zoveel vet blijf je in ieder geval lekker drijven, maar of ze in de toekomst nog net zo hard gaan…….
Knutselsmurf,
zou die dag komen denk je? Vooralsnog niet, denk ik, daar komt teveel actie tegen (van de diverse toch invloedrijke dierenclubs).
Wat interessant, die meelwormen! Nou ja, wat is het verschil met garnalen? Die eten we ook. Alleen zou ik de details wel willen weten, waarín ze verstopt worden. In welk ijs, of welke kinderkoekjes. Maar daar kom ik wel achter. Lachen! Wat zijn die voedselindustrie-rakkers toch inventief! Straks weten ze straatstof nog te slijten.
Kitty,
graag gedaan.
Alleen: pindakaas is maar een voorbeeld.
De rest van het fabrieksvoer is idem dito.
Mieke,
dank voor de poging.
Het blog over choco-hazelnootpasta zal ik wat overzichtelijker maken.
Met de grootste grollen meteen bovenin.
En wat ‘ze’ betreft: ze kunnen alles blijven doen wat ze willen.
De voedselindustrie is zo machtig en zo rijk.
Die beschouwt zo’n pindakaasblogje als peanuts.
In principe is elk product Selma, bedoeld om mensen zoveel mogelijk te laten betalen voor zo weinig mogelijk. Dat is de economie, zoals die nu is. Dus ik ben niet verbaasd., ik ga daarvan uit bij alles wat ik koop. Geen leuke houding, ergens, maar joh, wat is ie effectief! Niettemin dank voor je blog. En ik lustte al nooit pindakaas, gewoon niet lekker – vind ik. dus komt dat goed uit!
Zo, dat is heel duidelijk!! Heb het even voorgelezen aan mijn zoon van 17. Misschien weten wij dit wel en ook vinden wij die pindakaas van de natuurwinkel lekkerder ( of betrouwbaarder) hoe leer je dit je kinderen? Die denken vaak dat ik heel erg overdrijf als ik zeg wat er allemaal mis is met het eten uit de supermarkt. Blij dat ik zo’n goed en nauwkeurig verslag aan hem kon voorlezen!
Wat een super interessant stuk! Veel informatie. Ik ben opgegroeid met PCD pindakaas. Deze had ook altijd een laagje vet. Tegenwoordig is ook het laagje vet bij PCD weg. Waarschijnlijk is dit nu ook die slechte transvet geworden. Ik heb er eerlijk gezegd niet veel verstand van. Zou je me daar wat meer over kunnen uitleggen?
De jeugd vindt het niet meer normaal als er een laagje vet op zit. En PCD is helaas ook met die trend meegegaan.
Ik vond het nooit zo’n probleem, want PCD pindakaas is en blijft gewoon de lekkerste! 🙂
PCD Pindakaas: 90 % pinda’s, plantaardige olie, plantaardig vet, suiker, zout.
Per 100 gram:
53g. vet (waarvan: meerv. onverz. 20g., verzadigd 11g.) ,
28g. eiwit ,
11g. koolhydraten (waarvan: suikers 6g.) .
http://www.facebook.com/PCD.Pindakaas
ik kijk altijd op verpakkingen naar de inhoud.
ik zie dat echter nooit iemand anders doen.
zo koop ik geen producten met E621 bijvoorbeeld, omdat deze stof zwaar onder verdenking ligt van het bevorderen van Alzheimer.ik kijk altijd op verpakkingen naar de inhoud.
ik zie dat echter nooit iemand anders doen.
zo koop ik geen producten met E621 bijvoorbeeld, omdat deze stof zwaar onder verdenking ligt van het bevorderen van Alzheimer.
Renzo,
je analyse van onze economie, die iedereen zoveel mogelijk wil laten betalen voor elk product, mag waar zijn, dat is op zich het ergste niet.
Wat mij zo verontwaardigd maakt is dat constante liegen en bedriegen.
Dat we niet mogen weten wat ons in de maag gesplitst wordt.
Dat fabrikant en middenstand, die ons per definitie als prooi zien, niet gedwongen worden om louter eerlijke informatie te geven.
Dat ze vrolijk op tv etc. voor onze ogen dansen en zingen met de meest uitzinnige leugens over hun rommel waardoor de massa betoverd wordt.
Je hoeft niet van pindakaas te houden om toch te weten dat ze je altijd voorliegen.
Maar dat weet jij gelukkig!
En wat ik helemaal gelukkig vind aan jou, is dat je geen Cocacola lust!!! 😉
Brenazet,
dank je wel voor je aardige reactie.
Laat je zoon zelf googelen op E-nummers. Gewoon E621 intikken, of ‘eiwithydrosylaat’ (of welk raadsel er op een pak of pot staat), en dan op diverse sites even lezen wat daarover gezegd wordt. Dat vindt hij vast spannend. Sommige E-nummers zijn onschuldige kleurstoffen uit groente of fruit, maar andere kunnen leverbeschadiging geven of worden ontraden aan zwangeren en kleuters.
Ik doe dit juist voor kinderen. Voor mijn kleinkinderen vanzelf, maar natuurlijk ook omdat ik intens medelijden heb met al die kinderen die ik volgestopt zie worden door onwetende ouders.
Het is gelukkig niet moeilijk om achter de waarheid te komen.
Heel veel weldenkende mensen maken zich daar al langer veel zorgen om.
Als je op internet zoekt kom je veel helders tegen, à la Keuringsdienst van Waarde, en het blog dat ik hierboven noem van voedseltechnoloog IJsbrand Velzeboer. Maar ook van groepen mensen die dieet moeten houden en daarom een lange traditie kennen van etiketten lezen en uitpluizen. (Daar zitten ook doorgeslagen voedselpuristen tussen die je doen denken dat je niks meer kunt eten. Bah. Niks van aantrekken.)
Smeuïg en Lekker,
wat heb jij een smakelijke naam om je achter te verschuilen!
PCD-pindakaas had ik niet in mijn boodschappenlijstje meegenomen omdat die niet in deze omgeving te krijgen is, en ik alleen informatie van potten wilde opnemen die ik zelf in winkels gezien had.
Maar wat zich uit jouw ingrediënten-opsomming laat begrijpen, is dat het met PCD dezelfde weg gegaan is als met de meeste andere pindakaas.
De verhouding vet, eiwit, koolhydraten van PCD lijkt op die van 100 % pindakaas, en dat is toch wel beter dan bij Calvé en Albert Heijn bijvoorbeeld. Al bestaat PCD dan nu nog maar voor 90 % uit pinda’s. Het blijft allemaal eetbaar, wordt zogenaamd lekkerder en smeuïger (door suiker en onbestemd vet), maar er zit niet meer in de potten wat je vanouds verwacht. En wat de toevoegingen exact zijn probeert de fabrikant te verzwijgen en te verdoezelen via blije reclames met gezondheidsclaims.
Kitty,
goed zo.
Dus je kent helaas ook de noodzaak om op etiketten te móéten blijven bekijken.
Toch zie ik wel vaker mensen op etiketten kijken in winkels.
Het probleem is alleen: kunnen we begrijpen wat er staat?
Zelden. Fabrikanten wringen zich nu in allerlei bochten om de E-nummers te omschrijven met lieflijk klinkende wollige termen, omdat ze bang zijn dat de lezende consument hun geknutsel niet koopt als die een E-nummer ziet.
E621 heet daarom tegenwoordig eiwit- of sojahydrosilaat, of intussen weer iets nieuws. En wat het ergste is: het kan ook zomaar verstopt zitten in de woordjes ‘aroma’ of ‘specerijen’. De fabrikant hoeft die niet te specificeren van de wetgever omdat zich daarachter zijn fabrieksgeheim bevindt.
Wim Kok zou zeggen: “Dit hebben we met z’n allen gewild, dit is democratisch besloten”.
Ja ja. Door politici aan het handje van Unilever, Nestlé, Cocacola.
Over E621 heb ik al eerder geschreven, o.a. op dit frisse blog over worst:
Mijn kinderen waren vroeger helemaal onder de indruk van Petje Pietamientje. Volgens mij zat er toen ook al behoorlijk veel E in de pindakaas. Was alleen niet verplicht om het te melden, meen ik me te herinneren. Ik hou helemaal niet van pindakaas en ook niet zo erg van chocolade. Heb vroeger wel de “natuur” pindkaas geprobeerd, maar die bleef zo aan je tanden plakken en was ook niet erg lekker. Zal wel verbeterd zijn.
Mieke,
tja, hoe de pindakaas vroeger in elkaar stak, in Petjes tijd, en eerder, ik zou het ook niet weten. Maar ik heb het m’n leven lang gegeten, ben 62, en leef nog 😉
En ik heb het ook altijd aan mijn kinderen en hun kinderen voorgezet, omdat ik het lekker vind, en het een goede goedkope bron van eiwitten is voor wie weinig of geen vlees eet.
Maar nu er steeds meer informatie beschikbaar komt over hoe goor er gerotzooid wordt, hoe groot de winsten zijn met inferieur voedsel, wil ik me er wel in verdiepen.
Dat ben ik aan mijn kinderen (en ook andere kinderen) verplicht.
@Selma: PCD bestaat nog wel en was tot voor kort bij Super de Boer te vinden. Het is een echt budgetmerk en daarom kochten mijn ouders het destijds. Volgens mij komen al die huismerken en budgetmerken tegenwoordig uit de PCD-fabriek.
Voor het lezen van die etiketten heb ik echt een loep nodig. Dat weten de producenten donders goed.
Ja Christien,
op mijn volgende blog staat dat ook:
ik heb een fotografenloepje bij me dat 8 x vergroot.
Ze doen het er echt om: zo moeilijk leesbaar maken als maar kan.
Microlettertjes, en dan rood op groen, of blauw op bruin, of de tekst verborgen achter een vouw… Echt misleiders, die branche.
Pingback: Witte Chocolade en… geen verrassing!! | Er was eens…
Toch maar even nagevraagd. PCD is bijna nergens meer te verkrijgen, maar heeft exact hetzelfde recept als Quino, dus 90% geroosterde pinda’s, 637kcal, 53 g plantaardig vet, 11g koolhydraten en 28g eiwit, geen chemische toevoegingen. Komt dus uit dezelfde fabriek.
Ximaar,
leuk, zulk onderzoek! Dat ‘bijna nergens meer te verkrijgen’ vind ik wel boeiend.
Dan vraag ik me af: in hoeveel winkels dan nog wel, en waarom?
Misschien klinkt PCD niet zo lekker. Ik had er nooit van gehoord, maar krijg associaties met een medicijn, of een aandoening. Waarschijnlijk was/ben ik niet de enige, en hebben ze daarom een andere naam genomen. Quino klinkt exotisch, en er staat een schattig knabbelend eekhoorntje op.
@Selma: PCD is het oudste budgetmerk en bestaat al zeker 50 jaar. Dat het niet meer te krijgen is heeft met de huismerken te maken. Bij Jumbo hebben ze een huismerk-pindakaas die de PCD van Super de Boer heeft vervangen. Emte schijnt het merk nog wel te voeren, maar die winkels zijn aan de oostkant van Nederlnad. Vomar heeft PCD een paar jaar terug vervangen door Quino.
Ximaar,
dank je wel, weer wat geleerd. Dat blijkt dus nog een extra studie: de pindakaasfabrieken, aan welke keten ze leveren, wat de overeenkomsten en verschillen zijn..
Ik ga maar solliciteren naar een werkkring bij de Consumentenbond 🙂
Overigens wil ik Quino tot het onderste segment van de markt rekenen.
Dus je goede oude PCD is in zekere zin achteruit gegaan.
Met name zijn Duopasta. Die is net zo minnetjes als de Euroshopper van AH.
Over duo- en chocopasta’s (zonder noten) maak ik volgende week een lijstje.
Zit nu al te grinniken.
Ha Selma 😉 na het lezen Helaes en Euroshopper achter het glas gezien. Ik gebruik pindakaas eigenlijk als dun laagje boter onder de sambal als ik weer eens een pittige bui heb.
Een indrukwekkend verhaal en zo te zien zeer goed onderbouwd. Compliment!
Pindakaas eet ik sedert ik er tijdens de bevrijding aan het eind van de Tweede Wereldoorlog mee kennismaakte; de Amerikanen die ons bevrijdden, brachten het mee in legergroene blikken. Naderhand kregen we het in de gebruikelijke potjes toegestuurd door welwillende Amerikaanse families. Ik werd een van degenen die eraan verslaafd raakte.
In Nederland was ik de laatste jaren een trouwe afnemer van de biologische pindakaas van AH. Nu blijkt dus dat ik me flink bij de neus heb laten nemen. Sedert vier jaar woon ik in Brazilië, het land waar veel van de pinda’s vandaan komen. Pindakaas is hier bijna per definitie een zoete aangelegenheid. Om een naar mijn smaak echtere, dus hartiger pindakaas te bemachtigen moet ik af en toe naar de grote stad. Daar is pindakaas mondjesmaat te koop met het nadrukkelijke stempel: Sem açucar, Zonder suiker. Hoe het verder zit met de samenstelling, daar heb ik nog maar niet naar gekeken.
Pingback: Lichaamsboter en Kopzalf | Er was eens…
Weet iemand wie de producent is van die Quino pindakaas?
Ik hou het vorlopig maar gewoon bij Vita d’or… Goed, ’t is dan wel geen 100% pinda, maar 93% pinda en een prijs waar je ook nog eens vrolijk van wordt is wat mij betreft een prima compromis.
Motek,
wat je schrijft aan recept vind ik ook lekker.
Maar zelf ben ik zo dol op pindakaas dat ik soms gewoon een paar lepels uit de pot eet, dus dan moet het wel goed spul zijn, haha!
Martin,
via google kan ik het niet vinden, maar het zou best gewoon Unilever kunnen zijn, voor alle soorten. Zie ook dit interessante blog:
http://werkschuwtuig.nl/archief/hoe-calve-ons-belazert-2/
Frederik-jan Vink,
je hebt gelijk als je je bij Vita d’or houdt, als je dat lekker vindt.
Als je tenminste maar weet wat je eet, leest wat de etiketten vertellen.
Ik word ook erg vrolijk van pindakaas! 🙂
Selma’s keuringsdienst van waarde! Bij mij eten alleen de koolmezen pindakaas, en het maakt ze niet uit… http://www.dickblogt.nl/pindakaaskunst/
Ooit eens een ‘cup’ of ‘coffeepad’ opengemaakt? Het recente schandaal dat onder de leiding van het Amerikaanse Sarah Lee Douwe Egberts het gewicht in de Senseo pads moest verminderen met een halve gram op 7.5 gram koffie, moet welhaast algemeen bekend zijn. Bovendien is deze bijna pikzwarte Senseo koffie zwaar doorgebrand om extra ‘koffiesmaak’ te genereren.
Drijfveer van moederbedrijf Sarah Lee is winstoptimalisátie en werkmaatschappijen leegzuigen.
Daarom moeten zgn. ‘vrijhandelszone’s met het nodige wantrouwen worden bejegend. Een vrijbrief voor multinationals om ongehinderd hun gang te kunnen gaan.
De gevolgen van het NAFTA verdrag zijn desastreus. Denk ook aan de ‘bananen’ handelsverdragen/oorlogen, welke grote corporaties vrij spel geven om naar eigen genoegen te handelen.
Dick,
leuk blog, mooie vondst, dat etenspotje!
Wat Wim Schippers betreft: hij is niet de eerste pindakaas ‘kunstenaar’.
In de jaren’70 bezocht ik eens een galerie waar een performance was (toentertijd zeer populaire ‘kunst’uiting) waarbij een paar bloterikken elkaar met pindakaas insmeerden. En ik herinner me nog iets met potten pindakaas. Ook zogeheten kunst. Zal het eens nazoeken.
Die vloer vond ik flauwe en achterhaalde kul. De Schippers van ooit onwaardig. Maar wie weet is hij aan het dementeren.
King Billy,
dat koffieverhaal heb ik gevolgd, en lig ervan in een deuk.
Die apparaten met de ronde verbandgaasjes voor koffie vind ik sowieso nuffige dikdoenerij. Net goed voor de luie snobistische machinekopers.
De lekkerste en zuiverste koffie komt nog steeds uit een simpel filterhoudertje van minder dan een euro, met papieren filtertjes van de Lidl à 29 cent de 50 stuks. Geheel zonder macchiato, kaneel, carajillo, noisette of kies maar wat.
En verder is de zaak nog eenvoudiger, om een oude man te citeren:
“handel is diefstal”. Dat is geen probleem, vermits je je ervan bewust bent, en het ziet als een spel: de handelaar licht de koper per definitie op, dat is legaal, en hoort bij z’n vulgaire vak.
De koper kan oneindig veel plezier hebben in dat spel door te proberen de listen en lagen te ontdekken, en de handelaar een koekje van eigen deeg te geven.
Of van pindakaas.
Pingback: Een klein jaartje bloggen: pindakaas & tatoeages | Er was eens…
Sinds vorige week heeft ook Vita d or hun pindakaas van 93% pinda s verlaagd naar 85% pinda s…ik zag het meteen toen ik mijn brood besmeerde…het was niet meer zo bruin als voorheen.Nu is het een lichtere zalfachtige substantie….niet te vreten….ze denken zeker dat we gek zijn…nu dus weer op zoek naar een andere pindakaas van tenminste 93% pinda s…Lidl is goed bezig….pffff
Ruud,
dank je wel voor deze update, ik heb m’n blog ermee bijgewerkt.
Probeer eens soorten pindakaas uit de natuurwinkel.
Ik ga geen reclame maken 😉 maar er zijn erbij die gemaakt zijn van 100 % pinda’s, dus zonder vreemde vetten kan het best.
Hallo Selma,ik heb net vandaag de veelal geroemde PCD pindakaas gevonden bij Dirk vd Broek…maar zag echter wel dat ook daar nog maar 90% pinda s in zat….
In Euro-pindakaas zit 50% pinda s….dus mijn volgende stap is dan inderdaad de biologische…
het vervelende is dat niet iedereen die in de buurt heeft…
Toen ik een paar jaar geleden in Amerika was,kwam ik in een supermarkt waar jezelf pinda s in een machine moest gooien…die het meteen verwerkte tot pulp/pindakaas….waar je bij stond…dus 100% pinda,s…superrrrrrrrr…
Als pindakaas fanaat blijft het tobben…
Ruud,
wat een jaloersmakend verhaal over die Amerikaanse machine!
Maar je kunt ook zelf thuis pindakaas maken, met een behoorlijke keukenmachine. Ik kan het in elk geval met mijn kleine Magimix. Maar uit luiheid koop ik gewoon een pot.
Waar ik woon is ook geen natuurwinkel, maar ga ik met de trein dan koop ik op Amsterdam CS grote niet eens zo dure potten bij Erica, geen natuurwinkel maar een beetje een rare drogist met kaarsjes, parfummetjes en edelstenen, maar die hebben ook vestigingen in andere grote steden als Amersfoort, Nijmegen, Zutphen, Heerlen en zo.
Groetjes van een mede-pindakaasfanaat.
Bedankt Selma voor de tip. Ik kom toevallig morgen op Amsterdam CS.
Selma,of anderen….
Toch wil ik nog weten of er op de biologische pindakaas een laag olie drijft….zoals dat vroeger het geval was…Het is namelijk zo dat dit altijd het geval moet zijn! Mocht dit niet het geval zijn dan klopt er iets niet en worden er wel degelijk bindmiddelen of stabilisatoren aan toegevoegd…
Wat altijd ten koste gaat van de pinda-smaak/kwaliteit…over de toegevoegde troep maar niet te spreken…
Ruud,
ik moet weer eens aan een nieuwe pot, zal eens kijken naar een olielaagje.
Wat toevoegingen betreft: daar is de wet gelukkig streng in: die moeten altijd op de ingrediëntenlijst staan, zo niet dan is de producent strafbaar.
Als het goed is kunnen we er dan op vertrouwen dat er alleen inzit wat op het etiket staat.
Verschil in smaak kan trouwens ook ontstaan door natuurlijke verschillen:
per oogst, jaar of soort, zelfs per land…
als je een keukenmachine hebt koop dan pinda’s op de markt of in de aanbieding en maal in de machine met wat olie je eigen pindakaas geheel naar eigen smaak
Ik heb gelezen dat “gehard vet” niet goed is voor het lichaam, en koop dan ook niet meer pindakaas met ‘gehard vet’. Ik gebruik Quino, maar weet niet of daar ook “gehard” vet in zit.
En bij welke winkels is de pindakaas van Horizon te koop?
Zeker, gehard vet moet je mijden.
Horizon-pindakaas kun je in natuurvoedingswinkels kopen.
Maar mijn advies is: zelf pindakaas maken.
Google maar eens op die laatste drie woorden.
Ik koop nog maar zelden voedsel dat uit meer dan 1 ingrediënt bestaat.
Zelf maken is denk ik de beste tip die ik gelezen heb. Ik heb er nooit aan gedacht, maar je moet iets.
Blijft raar dat ze er steeds minder pinda’s in stoppen, zijn pinda’s opeens zo duur? Aan de andere kant, ze verkopen er geen potje minder door, dus waarom zouden ze ook niet. Als er meteen op de eerste dag rellen waren uitgebroken met mensen die hun potje terug gingen brengen naar het Unilever hoofdkantoor, dan waren ze er wel op teruggekomen.
Bas, zelf maken is zeer eenvoudig in een keukenmachine. En als je het niet smeuïg genoeg vindt, doe je er naar keuze een lekker druppeltje goede olie bij. Ik ben gestopt met voedingsmiddelen kopen waar meer dan 1 ingrediënt in zit. Dat betekent dat 90 % van de supermarktinhoud niet meer aan me besteed is, maar ik eet er des te lekkerder door. Zelf echt koken is super.
Hallo Selma,
Ik heb gister gekeken in de winkels naar doppinda’s. Maar de doppinda’s die er lagen zijn ‘vers geroosterd’. En daarom keek ik nog even bij de gepelde ‘ongezouten pinda’s, maar daar stond bij dat ze ‘gebrand’ waren. Welke kan ik nu het beste nemen, om zelf pindakaas van te maken? Ik heb gehoord van een osteopaat dat je van cashewnoten ook maar 5 stuks per keer mag omdat zij ‘gebrand (of geroosterd)’ zijn.
Bedankt alvast voor uw antwoord.
Mvg,
Karin
Oh Karin,
daar weet ik geen antwoord op, ik ben geen voedingsdeskundige, alleen maar gewoon iemand die boodschappen doet, en wil weten wat er precies in de potjes zit.
Toevallig heb ik gisteren weer eens pindakaas gekocht, en toen voor Jori (in de natuurwinkel) gekozen, omdat er 100 % pinda in zit.
Dat percentage, daar ging het mij om in dit blog. Calvé en zo stoppen er 75 of 80 % pinda’s in, en verder gehard palmvet, suiker en weet ik wat.
Maar die hoeveelheden veranderen steeds, dus je moet de kleine lettertjes blijven lezen!
Is deze pindakaas wel goed dan? Helaes: 85 % pinda’s, zonnebloemolie, gehard plantaardig vet, zout. Per 100 gram: 55,8 g. vet, 22,3 g. eiwit, 12,1 g. koolhydraten. Hier zit toch ook ‘gehard plantaardig vet’ = transvet in?
Lianne,
Helaes staat ook in de lijstjes hierboven.
Zou ik zelf nooit kopen. Heet niet voor niets ‘helaes’…
Bij mij staat Jori in de kast, louter pinda’s.
Pinda’s pindakaas en zelfgemaakte pindasaus zijn mijn favorieten.
Dat overal suiker en zout wordt toegevoegd stoort mij al langer.
Op de doppen van doppinda’s wordt nu ook een vreselijk goedje gedaan. Naief als ik ben gooide ik de doppen in mijn tuin. Totdat ik er achter kwam dat op die plaats alles dood gaat en niets meer wil groeien.
Bezorgde groet,